Τον τελευταίο καιρό λαμβάνω δεκάδες email και μηνύματα από εκπαιδευτικούς που μου ζητούν την άδεια να μοιραστούν με τους μαθητές τους τα κείμενα, τα παιχνίδια και τις δραστηριότητες που ανεβάζω στο blog μου Aspa Online, για την εξ’ αποστάσεως διδασκαλία.
Φυσικά αυτό είναι τιμητικό και χαίρομαι που οι εκπαιδευτικοί μας θεωρούν το περιεχόμενό μου αξιόλογο και θέλουν να το μοιραστούν με τα παιδιά τους. Με χαροποιεί επίσης ιδιαίτερα ότι επικοινωνούν μαζί μου και ρωτάνε τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται να κάνουν.
Έχοντας απαντήσει τόσες φορές σε αυτή την ερώτηση, συνειδητοποίησα ότι δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο πώς μπορεί κάποιος να μοιραστεί posts στο internet με το σωστό και νόμιμο τρόπο. Κι έτσι σκέφτηκα να γράψω αυτό εδώ το post για να λύσω κάθε απορία.
Είναι ένα post που σκεφτόμουν να κάνω καιρό και αφορά όλους όσους θέλουν να μοιραστούν ή να αναδημοσιεύσουν, αλλά δεν ξέρουν πώς να το κάνουν σωστά.
Διευκρινίζω ότι μιλάω για περιεχόμενο ενός blog ή ενός site. Μιλάω δηλαδή για ένα άρθρο ή ένα blog post. Δεν μιλάω για μία φωτογραφία ή ένα βίντεο που ανέβασε κάποιος στα social media για παράδειγμα. Και εκεί υπάρχουν κανόνες και πνευματικά δικαιώματα, αλλά τα social media έχουν τους δικούς τους τρόπους αναδημοσιεύσεων που χρειάζεται να συζητηθούν σε ξεχωριστό post.
Η σύντομη απάντηση που δίνω στους εκπαιδευτικούς που επικοινωνούν μαζί μου για άδεια είναι:
Μπορείτε να μοιραστείτε ελεύθερα τα links των posts μου (με μια μικρή περιγραφή ίσως), προτρέποντας τους γονείς των μαθητών σας να έρθουν στο original post να διαβάσουν λεπτομέρειες και να κατεβάσουν το υλικό.
Στο σημερινό όμως post θα γράψω λεπτομέρειες για το τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται και γιατί. Ας εξηγήσουμε πρώτα για το τι επιτρέπεται να κάνει κανείς.
Τι επιτρέπεται
Αν το post είναι δημόσιο, ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ να το μοιραστείς στα social media ή οπουδήποτε αλλού. Τι εννοώ όμως όταν λέω “να το μοιραστείς”; Πώς δηλαδή να το μοιραστείς;
Αν το post έχει πάνω, κάτω, δεξιά κάποιο κουμπί share (το εικονίδιο του facebook, του twitter κλπ) ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ να το πατήσεις και να μοιραστείς το post στο προφίλ σου, στη σελίδα σου, στο group σου.
ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ να προσθέσεις κι ένα μικρό σχόλιο που να εξηγείς τι σου άρεσε εσένα. Και μάλιστα αυτό δίνει ακόμα περισσότερη αξία στο μοίρασμα γιατί εξηγείς τι είναι αυτό που σου έκανε κλικ.
ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ επίσης να πάρεις το url του post και να το κάνεις copy-paste στα social media σε περίπτωση που δεν το κάνεις μέσα από κάποιο κουμπί share. Μπορεί για παράδειγμα να μην υπάρχει ορατό κάποιο τέτοιο κουμπί share. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να αντιγράψεις εσύ το url και να το αναδημοσιεύσεις με copy-paste.
ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ επίσης να πάρεις το url του post και να βάλεις το link μέσα σε blog post, σε τσατ ή στη διαδικτυακή σου τάξη.
Μπορείς να γράψεις για παράδειγμα ένα συγκεντρωτικό post στο οποίο να απαριθμείς ιδέες δραστηριοτήτων. ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ να συμπεριλάβεις στο post όσα links θέλεις από όσα blogs θέλεις.
Για όλα τα παραπάνω δεν χρειάζεται να πάρεις ειδική άδεια. Δεν κάνεις τίποτε άλλο παρά να λες στους άλλους, “διάβασα κάτι καλό. Πήγαινε να το διαβάσεις κι εσύ”. Βοηθάς τον blogger γιατί στέλνεις κόσμο στο site του.
Και μάλιστα από τη στιγμή που στέλνεις τους ανθρώπους στο original post, είναι περιττό να πεις “το περιεχόμενο δεν είναι δικό μου είναι κάποιου άλλου”. Γιατί φαίνεται! Αφού τους στέλνεις σε ένα άλλο blog!
Αν θέλεις φυσικά να το διευκρινήσεις γιατί πιστεύεις ότι δεν είναι κατανοητό, μπορείς να το κάνεις.
Τέλος αν το δημοσιεύσεις στα social media είναι καλή ιδέα να κάνεις tag τον blogger αν γνωρίζεις το username του (π.χ. στο facebook, twitter) ώστε να το δει και πιθανόν να σου απαντήσει.
Τι ΔΕΝ επιτρέπεται
ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ να πάρεις το περιεχόμενο του blog post κάποιου άλλου (το κείμενο ή απόσπασμα του κειμένου ή κάποιο συνοδευτικό εκτυπώσιμο) και να το αντιγράψεις στο δικό σου blog, στα social media, σε email ή οπουδήποτε αλλού. Μιλάω εδώ για το περιεχόμενο, για το κείμενο. Αυτό διαφέρει από το μοίρασμα του link στο οποίο αναφερόμουν πιο πάνω.
Δηλαδή το περιεχόμενο, το κείμενο, πρέπει να “ζει” στο αρχικό blog. ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ να αποσπαστεί και να αναδημοσιευτεί αλλού. Γιατί αν το κάνεις αυτό, αν δηλαδή πάρεις το κείμενο και το βάλεις αλλού, δεν στέλνεις πια τους ανθρώπους στο original post όπως έκανες στο προηγούμενο παράδειγμα. Αντ’ αυτού έχεις πάρει το περιεχόμενο και το έχεις τοποθετήσει σε δικό σου χώρο, χωρίς να έχεις άδεια για κάτι τέτοιο.
Ο blogger έγραψε αυτό που έγραψε για να φέρει ανθρώπους στο blog του. Αν εσύ αποσπάσεις το post από το blog του και το βάλεις αλλού, του στερείς αυτές τις επισκέψεις.
Μία μικρή παράγραφο μπορείς να αναδημοσιεύσεις βέβαια, για να βοηθήσεις αυτούς στους οποίους απευθύνεσαι να καταλάβουν τι περιέχεται στο original post (αυτό στη γλώσσα της πνευματικής ιδιοκτησίας λέγεται εύλογη χρήση ή fair use). Με το ίδιο σκεπτικό μπορείς να γράψεις μία μικρή περίληψη. Προσθέτεις επίσης και το link στο αρχικό post ώστε κάποιος, αν θέλει, να μεταβεί εκεί να διαβάσει το υπόλοιπο.
Σημαντική διευκρίνηση: Δεν επιτρέπεται να πάρεις το περιεχόμενου του blog post του άλλου και να το αντιγράψεις στο blog σου, στα social media, σε email ή οπουδήποτε αλλού, ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΑΝ ΒΑΛΕΙΣ ΠΗΓΗ.
Αυτή η παρανόηση είναι πολύ διαδεδομένη. Ακόμα και πολύ μεγάλα blogs ή sites αναδημοσιεύουν posts άλλων και θεωρούν ότι νομιμοποιούνται επειδή έβαλαν πηγή. Αυτό είναι κανονική παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Και ισχύει τόσο για τα posts, όσο για τις φωτογραφίες και το εκτυπώσιμο υλικό ή τα pdf που θα βρεις στο blog κάποιου.
Δεν έχεις το δικαίωμα να τα αποσπάσεις από το σημείο που δημοσιεύονται και να τα βάλεις αλλού ακόμα κι αν αναφέρεις την πηγή.
Αν το κάνεις είναι σαν μπαίνεις στον κήπο του γείτονα, να κόβεις τα πορτοκάλια του, να πηγαίνεις στην κουζίνα σου να στίβεις χυμό και μετά να ανεβάζεις ένα βίντεο στα social media που να λες, “τέλειος χυμός, μπράβο στον γείτονά μου!” Δεν σημαίνει ότι επειδή έδωσες τα εύσημα στον γείτονα, είσαι ΟΚ.
Ή είναι σαν να πήρες το αυτοκίνητο του γείτονα και να έκανες μια βόλτα χωρίς να τον ρωτήσεις. Επειδή είσαι ειλικρινής και λες στους άλλους ότι το αυτοκίνητο δεν είναι δικό σου, δε σημαίνει ότι έχεις το δικαίωμα να το κάνεις.
Ο μόνος τρόπος για να μπορέσεις να πάρεις περιεχόμενο κάποιου άλλου και να το βάλεις σε δικό σου χώρο νόμιμα, είναι αν έχεις επικοινωνήσει μαζί του και έχεις πάρει την άδειά του.
Σε κάποιες περιπτώσεις οι bloggers έχουν δημοσιοποιήσει ότι επιτρέπουν την αναδημοσίευση με αναφορά στην πηγή. Σε αυτή την περίπτωση είσαι ΟΚ γιατί έχεις ήδη την άδεια να το κάνεις. Δεν χρειάζεται να επικοινωνήσεις να ρωτήσεις.
Αυτή η άδεια αναγράφεται συνήθως στο κάτω μέρος του blog ή στους όρους χρήσης. Οι περισσότεροι όμως bloggers / sites δεν δίνουν άδεια. Συνήθως γράφουν: “Όλα τα δικαιώματα κατοχυρωμένα. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή” ή κάτι παρόμοιο.
Αν δεν βρεις κάπου ξεκάθαρη ανακοίνωση για το αν επιτρέπεται ή δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση, θα πρέπει να θεωρήσεις ότι δεν επιτρέπεται.
Ελπίζω ότι οι παραπάνω πληροφορίες βοηθάνε. Αν ναι, θα χαρώ να το μοιραστείτε (με τον σωστό και νόμιμο τρόπο) στα social media.
Καλό μοίρασμα!
Αν έχετε blog και και αναρωτιέστε αν είναι καλή ιδέα να δίνετε την άδεια σε άλλους να αναδημοσιεύουν εξ’ ολοκλήρου τα posts σας στο δικό τους blog ή site, μπορεί να βρείτε χρήσιμο το post Αναδημοσιεύσεις των posts μας από άλλους: Ναι ή όχι;
Άσπα πολύ ενδιαφέρον και κατατοπιστικό άρθρο. Είχα κι εγώ θέματα με αναδημοσιεύσεις στο παρελθόν στις οποίες δεν έβαζαν καν πηγή. Ευτυχώς όταν τους ενημέρωσα τα κατέβασαν.
Να σαι καλά και συνέχισε την καλή δουλειά.
Εμμανουήλ ευχαριστώ! Ελπίζω το άρθρο να βοηθήσει στην ενημέρωση έτσι ώστε να περιοριστούν ή να εκλείψουν οι αναδημοσιεύσεις.
Το alfavita έχει πάρει άρθρα σας πχ αυτό με τους γρίφους!
Ευχαριστώ για την ενημέρωση. Μήπως έχετε το link?
Απλά καμιά φορά μπορεί να τα έχουμε κατεβάσει στο google drive κ να τα ανεβάσουμε από κει άθελά μας. Θα είμαστε πιο προσεκτικοί. Καλά κανατε κ διεκρινησατε αυτό το τόσο λεπτό θέμα. Ευχαριστούμε
Ευχαριστώ! Πράγματι είναι λεπτό το θέμα. Παρ’ όλο που όπως προανέφερα το post αναφέρεται σε όλους, αυτή την περίοδο λόγω της κατάστασης, βοηθάει περισσότερο εκπαιδευτικούς. Έχω λοιπόν λάβει πολλά μηνύματα εκπαιδευτικών που με ευχαριστούν για τις πληροφορίες γιατί δεν γνώριζαν.
Άλλωστε όλοι μαθαίνουμε νέα πράγματα τον τελευταίο καιρό!
Καλημέρα σας κυρία. Άσπα. Σας παρακολουθώ χρόνια κ κάνετε πραγματικά εξαιρετική δουλειά. Ήθελα να μοιραστώ την εμπειρία μου καθώς ως εκπαιδευτικος ξεκίνησα ένα blog αφιερώνοντας πολύτιμο χρόνο από τη ζωή μου συλλέγοντας ή φτιάχνοντας υλικό για παιδαγωγική κ όχι κερδοσκοπική χρήση. Συμμερίζομαι την πνευματική περιουσία κ ότι είναι άσχημο κάποιος να επωφελείται από άλλου δουλειά. Όμως οι περισσότερες ιστοσελίδες κ blogs δουλεύουν με διαφημίσεις κ δεν είναι ασφαλές να στέλνουμε τα παιδια σε σελίδα όπου μπορεί να βρουν ένα σωρό άλλα πράγματα ή ολότελα μπορεί να δυσκολευτούν να βρουν το σύνδεσμο που θα τα παραπέμψει στο φύλλο εργασίας. Με το να τα στέλνουμε επιτόπου στο αρχείο είναι ένας τρόπος να τα διαφυλάξουμε και εξοικονομουμε χάσιμο χρονου. Όποιος δημιουργεί ένα αρχείο ας γράφει το όνομα του επάνω κ αν κάποιος ενδιαφέρεται περαιτέρω θα ψαξει εύκολα κ θα τον βρει. Είναι κ αυτός τρόπος διαφήμισης που σας κάνουμε κ χωρίς να παίρνουμε ποσοστά. Εμείς οι εκπαιδευτικοί έχουμε μάθει να δουλεύουμε από μεράκι και για να κάνουμε χαρούμενες τις ψυχές των παιδιών με μοναδική αμοιβή το μπράβο, το ευχαριστούμε πολύ, τι καλος-ή που είστε, είτε αναφερόμαστε σε πηγές, είτε τους στέλνουμε στην πηγή, είτε είμαστε εμείς η πηγή κ μας αντιγράφουν οι άλλοι.
Απλά ήθελα να το δείτε από αυτή την οπτική γιατί έκανα το λάθος, κατά τη γνώμη σας, κ παρέπεμπα εσκεμμένα στο link του pdf. Κ αναρωτιέμαι. Αυτό δεν είναι λάθος εάν έχουμε πάρει προφορική έγκριση; Αφού είναι κάτι που διατίθεται δωρεάν κ αναφέρεται που το βρήκαμε.
Ευχαριστώ για το σχόλιο! Οι παραπάνω οδηγίες δεν αναφέρονται μόνο σε εκπαιδευτικούς. Είναι η νομοθεσία. Έγραψα ένα post για να εξηγήσω τι είναι σωστό και νόμιμο να γίνεται και τι όχι.
Από εκεί και πέρα, στη συγκεκριμένη συγκυρία, πράγματι μπορεί κάποιος εκπαιδευτικός μπορεί να μη θέλει να στείλει τα παιδιά σε άλλο site και είναι απόλυτα κατανοητό.
Αυτό δεν αναιρεί το νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων. Οι επιλογές του λοιπόν είναι είτε να το κάνει παρακάμπτοντας την νομοθεσία, είτε να μην το κάνει, είτε να επικοινωνήσει με τον blogger και να ζητήσει άδεια.
Θα πρέπει επίσης να πούμε όλα τα blogs δεν είναι ίδια. Κάποιοι bloggers δημιουργούν περιεχόμενο από χόμπι και πιθανόν να είναι ευχαριστημένοι με την αναφορά του ονόματός τους και την αναγνώριση, ενώ για κάποιους άλλους το blog τους είναι ο τρόπος που κερδίζουν χρήματα και ζουν την οικογένειά τους.
Έχουν έξοδα, πληρώνουν servers, υπηρεσίες αποστολής emails, λογιστή, προσωπικό, designer, developer κλπ. Και δεν έχουν μισθό που να εξακολουθεί να έρχεται σε καιρούς κρίσης. Δεν έχει σημασία αν το συγκεκριμένο υλικό που έχουν δημιουργήσει είναι δωρεάν. Το έχουν δημιουργήσει ως μέρος μίας γενικότερης στρατηγικής που δεν είναι της παρούσας στιγμής να αναλύσουμε. Δεν είναι λοιπόν σωστό να παρακάμψουμε τη νομοθεσία που αφορά την πνευματική τους ιδιοκτησία.
Στόχος μου μέσα από το παραπάνω post είναι να ενημερώσω γιατί διαπίστωσα ότι δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο πώς μπορεί κάποιος να μοιραστεί posts στο internet. Λάθη όλοι κάνουμε, αλλά το σημαντικό είναι να τα εντοπίζουμε και να τα διορθώνουμε. Ευχαριστώ!
Με συγχωρείς Άσπα μου, γιατί ήδη έκανα αυτό που δεν επιτρέπεται θεωρώντας το νόμιμο, πριν διαβάσω τις διευκρινίσεις για το τι επιτρέπεται και τι όχι…Πήρα δηλαδή pdf βάζοντας απλά σαν Πηγή το blog… Ευχαριστούμε για τις διευκρινίσεις…Τώρα που το γνωρίζουμε θα το κάνουμε με το σωστό τρόπο!
Ελευθερία μου χαίρομαι πολύ που το post βοήθησε! Σε ευχαριστώ για το feedback!
Μπράβο Άσπα για το διευκρινιστικό αυτό άρθρο. Δυστυχώς τις τελευταίες μέρες βίωσα κάτι ανάλογο, κανονικό κλέψιμο για την ακρίβεια.
Ευδοξία σε ευχαριστώ! Γνωρίζω από πρώτο χέρι πόσο απαίσιο είναι αυτό το συναίσθημα. Ελπίζω το post να βοηθήσει όσους θέλουν να μοιραστούν ή να αναδημοσιεύσουν, αλλά δεν ξέρουν πώς να το κάνουν σωστά.